Nồng độ CO2 trong khí thở ra khi người bệnh được gây mê thở máy hiển thị trên màn hình Monitor được biểu diễn dạng số và dạng sóng. Số được gọi là Capnometry. Là áp suất riêng phần của khí CO2 vào cuối kỳ thở ra. Dao động trong khoảng từ 35 – 45 mmHg( hoặc có khi là 30 – 40 mmHg) hoặc từ 4,0 – 5,7 kPa. Hình dạng sóng được gọi là Capnograph và cho biết lượng CO2 hiện diện ở mỗi giai đoạn của chu kỳ hô hấp.
EtCO2 là tiêu chí vàng cho việc đặt nội khí quản vì nó là công cụ nhanh nhất để phát hiện đặt nhầm ống nội khí quản vào thực quản. Và thông qua EtCO2 để đánh giá việc thông khí có hiệu quả. Sự chuyển động của khí ra vào phổi. Dễ hình dung thì phổi là nơi thải khí cacbonic do đó sau khi đặt ống nội khí quản, kết nối dây máy thở bóp bóng từ nhịp thứ 3 mà sóng capnograph xuất hiện số và duy trì dạng sóng trên màn hình monitor thì có thể khẳng định ống nội khí quản đã đi vào khí quản. Có người kỹ hơn đợi ở nhịp bóp thứ năm hoặc thứ tám để khẳng định chắc chắn trên một số ca đặt nội khí quản khó.
Khi theo dõi EtCO2 có 3 vấn đề cần xem xét: giá trị EtCO2, dạng sóng và tần số hô hấp. Giá trị của EtCO2 và tần số thở thì khá dễ dàng để nhận ra còn dạng sóng thì cần xem xét các yếu tố sau:
- Hình dạng sóng luôn bắt đầu luôn bắt đầu từ 0 và trở về 0.
- Mỗi nhịp thở ra cho giá trị CO2 tối đa, tương ứng với EtCO2.
- Biên độ của dạng sóng phụ thuộc vào nồng độ EtCO2.
- Chiều rộng của dạng sóng phụ thuộc vào thời gian thở ra.
- Có hình dạng tương tự nhau ở phổi có chức năng bình thường.
- Dạng sóng có 4 giai đoạn:
1. Giai đoạn I( Phase I): bắt đầu thở ra, nồng độ CO2 ban đầu bằng 0.
2. Giai đoạn II( Phase II): CO2 tăng nhanh khi khí phế nang thoát ra ngoài đường thở
3. Giai đoạn III( Phase III): Nồng độ CO2 tương đối không đổi (phản ánh nồng độ CO2 trong khí phế nang). Giai đoạn này kết thúc với giá trị của nồng độ CO2
4. Giai đoạn IV( Phase IV): bắt đầu hít vào, CO2 giảm xuống(đột ngột, thẳng đứng) bằng 0 khi dòng khí mới đi vào đường thở.
NHỮNG HÌNH DẠNG KHÁC CỦA ETCO2 CẦN LƯU Ý TRONG GÂY MÊ HỒI SỨC
1. Ứ THÁN
Chất hấp thụ khí CO2 trên máy gây mê( vôi) hết tác dụng hoặc cần gạt sang chế độ không vôi/có vôi trên máy gây mê chưa đúng vị trí. Tần số thở thấp. Thể tích khí lưu thông thấp. Máy thở không hoạt động. Tắt nghẽn đường thở: gập ống nội khí quản, nội khí quản tắt đàm, nội khí quản hay hệ thống dây máy thở bị lỗi, lỗi cảm biến dò sóng CO2,… là những nguyên nhân là tăng giá trị chỉ số CO2. Biểu hiện trên monitor là chân pha 1 cao hơn bình thường vì pha 1 bình thường bằng 0 do không có khí CO2 giờ đường thở toàn khí CO2 nên chân sóng pha 1 bị đẩy lên cao tương ứng lượng khí CO2 tồn tại trong đường thở. Máy monitor sẽ báo động.
2. TỤT ỐNG THỞ TRONG KHI THỞ MÁY( GIẢM ÁP LỰC ĐƯỜNG THỞ). Máy gây mê và máy moniotor đều báo động nếu cấc máy hoạt động bình thường. Trên monitor không có sóng biểu diễn sóng CO2.
